Narażenie na zarażenie w świetle ustawy karnej

zarażenie, wirus, choroba, COVID-19

W dobie koronawirusa, dochodzi do coraz większej ilości przypadków zarażenia.


W tym artykule pragnę opisać skutki zarażenia, lub narażenia na zarażenie w świetle przepisów ustawy karnej.


W czasie pisania artykułu wiele osób przebywa na kwarantannie z powodu podejrzenia zarażenia, lub w izolacji, także w warunkach domowych z powodu choroby. To czy dana osoba będzie przebywała na kwarantannie lub izolacji ma szczególne znaczenie w kontekście ustalenia umyślności lub nieumyślności odpowiedzialności karnej za przestępstwo związane z zarażeniem.


Aby przybliżyć kwestię tego zagadnienia należy wyjaśnić co to właściwie jest ta kwarantanna i izolacja. Te pojęcia zostały wyjaśnione w ustawie, gdzie wskazuje się że kwarantanną jest odosobnienie osoby zdrowej, która była narażona na zakażanie, w celu zapobieżenia szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych. Izolacja jest to odosobnienie osoby lub grupy osób chorych na chorobę zakaźną albo osoby lub grupy osób podejrzanych o chorobę zakaźną, w celu uniemożliwienia przeniesienia biologicznego czynnika chorobotwórczego na inne osoby.

Ustawa z dnia 5 grudnia 2008r. O zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych ludzi.


Jednym z przepisów regulujących kwestię zarażenia, stanowi art. 161 Kodeksu karnego, który w §2 stanowi: „Kto, wiedząc, że jest dotknięty chorobą weneryczną lub zakaźną, ciężką chorobą nieuleczalną lub realnie zagrażającą życiu, naraża bezpośrednio inną osobę na zarażenie taką chorobą, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.” Tutaj do popełnienia tego przestępstwa potrzebna jest wiedza osoby o tym że jest zarażona, więc chodzi jedynie o osobę zdiagnozowaną i posiadającą wiedzę o tym że jest zarażona.


Przykład 1: Daniel K. przebywał na kwarantanie, spotkał się z Barbarą J.. Później okazało się że Daniel K. jest zarażony koronawirusem. W tym przypadku ten przepis nie będzie miał zastosowani ponieważ Daniel K. nie był jeszcze świadomy tego, że był zarażony.


Przykład 2: Daniel K, został przebadany w szpitalu na obecność koronawirusa, po przyjściu wyników lekarz powiedział mu że jest zarażony tym wirusem i musi zostać poddany izolacji. Jednakże Daniel K. nie mógł się pogodzić z odizolowaniem od bliskich i uciekł do Barbary J. Tutaj możemy mieć do czynienia z tym przestępstwem, ponieważ Daniel K. naraził na zarażenie Barbarę J. na zarażenie mając wiedzę o swoim stanie.


Mimo popełnienia tego przestępstwa to nie można mówić jeszcze o pociągnięciu osoby, która naraziła inną na odpowiedzialność ze względu na brzmienie §3 art. 161 Kodeksu karnego: „Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 następuje na wniosek pokrzywdzonego.” Dopiero złożenie wniosku o ściganie obliguje organy do wszczęcia dochodzenia, które jeśli wykaże że do takiego przestępstwa doszło, to organy ścigania prześlą akt oskarżenia do sądu.


Kolejne przestępstwo związane z zarażeniem, opisane jest w kodeksie karnym w art. 165 § 1 pkt 1 stanowiący: „Kto sprowadza niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia wielu osób albo dla mienia w wielkich rozmiarach: powodując zagrożenie epidemiologiczne lub szerzenie się choroby zakaźnej albo zarazy zwierzęcej lub roślinnej.”


Dla ustalenia przestępstwa z art. 165 § 1 pkt 1 KK niezbędne jest wskazanie realnej możliwości powstania danej choroby epidemicznej lub wywołanie określonej choroby zakaźnej, a więc jednej z tych, o których mowa w wykazie wydanym na podstawie ustawy z dnia 6 kwietnia 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach, albo też jednostki chorobowej dotąd niestwierdzonej, ale mającej cechy choroby zakaźnej lub jednostki chorobowej znanej, która wywołuje groźne dla zdrowia lub życia objawy, dotąd niespotykane.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 14 marca 2005 r. II AKa 51/05


Przykład: Dyrektor ośrodka szkoleniowego Daniel K., mając informacje że istnieje duże prawdopodobieństwo że jedna z osób przebywająca w tym ośrodku Bartek J. jest zarażona nie podejmuje żadnych kroków, zbagatelizował to zagrożenie. Okazało się że faktycznie Bartek J. Jest zarażony i w wyniku czego mogło dojść do zarażenia kilkudziesięciu innych członków tego ośrodka. Tutaj możemy mieć do czynienia z przestępstwem narażenia na zarażenie.


W przypadku tego przestępstwa jeśli sprawca działa umyślnie to podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8, natomiast jeśli działa nieumyślnie, to podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.


Przykład: Daniek K. uciekł ze szpitala, gdzie był zdiagnozowany pod względem koronawirusa i wiedział o swojej diagnozie, pojechał środkiem publicznym narażając wiele osób na zarażenie do Barbary J. Okazało się że był chory na koronowirusa, w tym przypadku działał on umyślnie i odpowiada według surowszego przepisu.


Ponadto są jeszcze typy obostrzone popełnienia tego przestępstwa, mianowicie kiedy w wyniku zarażenia przez sprawcę umyślnego wielu osób, gdzie przyczyną jest śmierć człowieka lub uszczerbek na zdrowiu wielu osób, to podlega on pozbawieniu wolności od lat 2 do 12.

Przykład: Kierownik placówki wiedząc że przebywa w niej osoba chora na koronowirusa, zamyka w niej pozostałe osoby, które są zdrowe, w wyniku jego działań, braku środków ochrony wiele osób zostało zarażonych a jedna z nich zmarła. Tutaj mamy do czynienia z zaostrzoną kwalifikacją i kierownik może odpowiadać na podstawie przepisu w którym kara wynosi pozbawienie wolności od lat 2 do 12.


Natomiast gdy osoba działa nieumyślnie, to kara wynosi od 6 miesięcy do lat 8.

Dodaj komentarz